Hidrolik Silindirlerde Doğrusallık

Hidrolik silindirler birden fazla parçanın bir araya gelmesiyle oluşan komplike ekipmanlardır. Çalışma şartları incelendiğinde ileri – geri hareketi yapan parçalar tek bağlantı ekseninde çalışmaktadır. Bu nedenle silindiri oluşturan tüm parçalar aynı eksen üzerinde konumlandırılmalıdır.

Aksi taktirde; 
· Eksen farklılıkları silindirin yaslanarak çalışması demektir ki, buda keçelerin hızla aşınmasına 
neden olur. 
· Farklı eksen istenmeyen yükleri de silindir elemanlarına taşıtmak anlamına gelir, sonuç olarak 
silindir elemanlarının ömrü kısalır. 
· Silindir şayet güçlü şase bağlantısından güçlü ise   makinenin şasesini zorlar ve   şasede 
deformasyona sebep olabilir. 
· Sistem çabuk ısınır. 
· Elektrik motoru ve pompa zorlanır. 
· Sonuç olarak gereksiz güç kayıpları oluşur ve verim düşer.

Şimdi silindiri oluşturan parçaların işlem metotlarını ve dikkat edilecek detayları kısaca inceleyelim.

3.1. KOVAN

Kovan imalatlarında daima referans kovan iç çapıdır. İmalat esnasında kovana yapılacak tüm işlemler 
iç çap referans alınarak gerçekleştirilir. Ayrıca yağ giriş rakoru şayet kaynaklıysa bu proses tornalama 
işlemi öncesi yapılmalıdır. Resme dikkatlice bakıldığında kovan çapından 1 mm büyük 101 ölçüsü 
mevcuttur. Bu bölge ön kapağın oturma bölgesi olup, şayet kaynak sonrası oval ik öngörülen sınırları 
geçmiş ise yine kovanın iç çapı referans alınarak diş çekimi ile birlikte bir seferde işlenmelidir. 

Çap 101 ölçüsünün işlenmesinde dikkat edilecek diğer nokta ise yüzey kalitesidir.  Komple resme 
bakıldığında sızdırmazlık elemanlarından o-rıng diye tanımlanmış eleman bu bölgede 
yataklandırılmaktadır. 

Yüzey kalitesi ve dairesel ik bu sızdırmazlık elemanının sağlıklı olarak çalışmasını engellemektedir. 

Resim üzerinde  çap 100 ölçüsüne bakıldığında yüzey kalitesinin rt<=0.3 my mertebesinde istendiği 
görülmektedir. Bu yüzey piston keçesinin ve yataklama elemanlarının   çalıştığı yüzeydir.   Yüzey 
kalitesi bozuk ise keçe ömrünü azaltarak silindirin iç kaçak yapmasına neden olabilir. Piyasada bu 
borular honlanmış veya honlamaya hazır olarak temin edilebilir.

 

3.2. ROT (MİL) 


Silindir rodlarında çalışan yüzey ile piston, yastıklama elemanları gerekli eş merkezlilik toleranslarını 
karşılamalıdır. Resimde 20 derece olarak gösterilen pah montaj aşamasında sızdırmazlık 
elemanlarının hasar görmeden geçmesini sağlar. Şayet rod hazır kaplı milden imal ediliyorsa, işleme 
sırasında dış yüzeyi muhakkak korunmalıdır. Rot yatakta iken yatakla rod arasına talaş girmesi 
önlenmeli ve yatağın dönme esnasında iz yapmaması için aparat kul anılmalıdır. 

3.3. ÖN KAPAK (KEP) 

Kovana konstrüksiyon prensiplerine göre çeşitli
metotlarla bağlanan ön kapak, imalatı önemli 
proseslerden biridir. Dışı kovanda sabit içi rod
yüzeyiyle temas halinde olduğundan kovan ve rod
ne kadar sağlıklı  imal edilirse edilsin, kapakta 
oluşabilecek geometrik tolerans sapmaları , bütün 
sistemi riske edebilir. Bu nedenle kovana 
yataklayan bölge ile roda yataklayan bölgede eş
merkezlilik toleransı çok önemlidir. Ayrıca alındaki 
diklik  toleransı da çalışma esnasında strok 
sonunda önem arz eder. Alında eksene göre bir 
eğrilik mevcut ise, strok sonunda basıncın etkisiyle 
piston ön yüzü, eğri yüzeye yaslanmaya çalışır.
Eğrilik miktarınca rodu esnetmeye ve pistonun 
sızdırmazlık ve yataklama elemanlarına   farklı 
eksenlerde istenmeyen ekstra yükler uygular. 

Ön kapaklar sızdırmazlık elemanlarına da yataklık 
yapmaktadır. Sızdırmazlık elemanlarının takıldığı 
kanal arın yüzey kalitesi   elemanların  ömrünü 
doğrudan etkiler. Kanallarda karıncalanma, setler, 
tolerans dışına çıkmış ölçüler doğrudan dış kaçak 
sebebidir.

Hidrolik silindir yataklama elemanları ön kapaklara 
monte edilmektedir. Ön kapak alaşımsız çelikten 
imal edilmişse kesinlikle rodla temas 
ettirilmemelidir. Prensip olarak aynı özellikteki iki
malzeme birbirleriyle temas ettirilmemelidir. Böyle 
olduğu taktirde birbirlerini aşındırma ve sıvanma 
riski vardır. Bu nedenle ön kapak çelik yapılmış ise 
muhakkak yataklama elemanı kul anılmalıdır. Şayet 
ön kapak imalinde kul anılan malzeme aleminyum 
alaşımı, pik, sfero türevleri, bronz alaşımlı 
malzemeler ise rodla temas etmesinde bir sakınca
yoktur.

3.4. PİSTON

Ön kapak gibi sızdırmazlık elemanlarını 
üzerinde taşımakla beraber, dışı kovanda 
hareket eden içi rodda sabit olduğundan 
kovan ve rod ne kadar sağlıklı imal 
edilirse edilsin, pistonda oluşabilecek 
geometrik tolerans sapmaları bütün 
sistemi riske edebilir. Ön kapakta bahsi

geçen konular piston içinde geçerlidir

3.5. ARKA KAPAK

Silindire kapaklık yapan eleman olup, silindir 
arka bağlantısını üzerinde taşıdığından   iki 
yüzey arasındaki paralel ik ve  bu yüzeylerin 
fatura çapına göre diklik toleransları   hatırı 
sayılır bir öneme sahiptir. Bu bölgelerde 
oluşabilecek tolerans dışı olumsuzluklar, 
silindir   bağlantı eksenini bozacağından 
silindir       ve konstrüksiyonda istenmeyen 
yükler meydana getirecek, hatta silindirin yerine montajına izin vermeyecektir.
Kapağımız çek sağlıklı bir şekilde imal de edilebilir, şayet kapak kovana kaynaklı birleştirmeyle bağlanıyorsa kaynak operasyonu da kritik bir prosestir. Kaynak 
esnasında arka kapakta çarpılma meydana 
gelir ise yeniden yukarıda saydığımız 
olumsuzluklar meydana gelecektir.

 

3.6.ROT BAŞI VE KOVAN BAŞI 

Konstrüksiyona göre yüzlerce bağlantı 
şekli mevcuttur. Bağlantı tipi ne olursa 
olsun temel esas bağlantı anında 
eksenel sapmaları önleyecek      şekilde 
talaşlı imalat ve kaynak operasyonlarının 
gerçekleştirilmesi     sağlanmalıdır.gerekli 
görüldüğü hal erde kaynaklı bağlantı 
yapılmışsa rod ve kovan başları kaynak 
sonrası da işlenebilmektedir. Bu tip 
imalat hata risklerini azaltır. Ancak işleme süreleri uzar ve malzeme ebatları büyür