Hidrolik Silindirlerde Doğrusallık

Hidrolik silindirler birden fazla parçanın bir araya gelmesiyle oluşan komplike ekipmanlardır. Çalışma şartları incelendiğinde ileri – geri hareketi yapan parçalar tek bağlantı ekseninde çalışmaktadır. Bu nedenle silindiri oluşturan tüm parçalar aynı eksen üzerinde konumlandırılmalıdır.

Aksi taktirde;
· Eksen farklılıkları silindirin yaslanarak çalışması demektir ki, buda keçelerin hızla aşınmasına
neden olur.
· Farklı eksen istenmeyen yükleri de silindir elemanlarına taşıtmak anlamına gelir, sonuç olarak
silindir elemanlarının ömrü kısalır.
· Silindir şayet güçlü şase bağlantısından güçlü ise makinenin şasesini zorlar ve şasede
deformasyona sebep olabilir.
· Sistem çabuk ısınır.
· Elektrik motoru ve pompa zorlanır.
· Sonuç olarak gereksiz güç kayıpları oluşur ve verim düşer.

Şimdi silindiri oluşturan parçaların işlem metotlarını ve dikkat edilecek detayları kısaca inceleyelim.

3.1. KOVAN

Kovan imalatlarında daima referans kovan iç çapıdır. İmalat esnasında kovana yapılacak tüm işlemler
iç çap referans alınarak gerçekleştirilir. Ayrıca yağ giriş rakoru şayet kaynaklıysa bu proses tornalama
işlemi öncesi yapılmalıdır. Resme dikkatlice bakıldığında kovan çapından 1 mm büyük 101 ölçüsü
mevcuttur. Bu bölge ön kapağın oturma bölgesi olup, şayet kaynak sonrası oval ik öngörülen sınırları
geçmiş ise yine kovanın iç çapı referans alınarak diş çekimi ile birlikte bir seferde işlenmelidir.

Çap 101 ölçüsünün işlenmesinde dikkat edilecek diğer nokta ise yüzey kalitesidir. Komple resme
bakıldığında sızdırmazlık elemanlarından o-rıng diye tanımlanmış eleman bu bölgede
yataklandırılmaktadır.

Yüzey kalitesi ve dairesel ik bu sızdırmazlık elemanının sağlıklı olarak çalışmasını engellemektedir.

Resim üzerinde çap 100 ölçüsüne bakıldığında yüzey kalitesinin rt<=0.3 my mertebesinde istendiği
görülmektedir. Bu yüzey piston keçesinin ve yataklama elemanlarının çalıştığı yüzeydir. Yüzey
kalitesi bozuk ise keçe ömrünü azaltarak silindirin iç kaçak yapmasına neden olabilir. Piyasada bu
borular honlanmış veya honlamaya hazır olarak temin edilebilir.

3.2. ROT (MİL)

Silindir rodlarında çalışan yüzey ile piston, yastıklama elemanları gerekli eş merkezlilik toleranslarını
karşılamalıdır. Resimde 20 derece olarak gösterilen pah montaj aşamasında sızdırmazlık
elemanlarının hasar görmeden geçmesini sağlar. Şayet rod hazır kaplı milden imal ediliyorsa, işleme
sırasında dış yüzeyi muhakkak korunmalıdır. Rot yatakta iken yatakla rod arasına talaş girmesi
önlenmeli ve yatağın dönme esnasında iz yapmaması için aparat kul anılmalıdır.

3.3. ÖN KAPAK (KEP)

Kovana konstrüksiyon prensiplerine göre çeşitli
metotlarla bağlanan ön kapak, imalatı önemli
proseslerden biridir. Dışı kovanda sabit içi rod
yüzeyiyle temas halinde olduğundan kovan ve rod
ne kadar sağlıklı imal edilirse edilsin, kapakta
oluşabilecek geometrik tolerans sapmaları , bütün
sistemi riske edebilir. Bu nedenle kovana
yataklayan bölge ile roda yataklayan bölgede eş
merkezlilik toleransı çok önemlidir. Ayrıca alındaki
diklik toleransı da çalışma esnasında strok
sonunda önem arz eder. Alında eksene göre bir
eğrilik mevcut ise, strok sonunda basıncın etkisiyle
piston ön yüzü, eğri yüzeye yaslanmaya çalışır.
Eğrilik miktarınca rodu esnetmeye ve pistonun
sızdırmazlık ve yataklama elemanlarına farklı
eksenlerde istenmeyen ekstra yükler uygular.

Ön kapaklar sızdırmazlık elemanlarına da yataklık
yapmaktadır. Sızdırmazlık elemanlarının takıldığı
kanal arın yüzey kalitesi elemanların ömrünü
doğrudan etkiler. Kanallarda karıncalanma, setler,
tolerans dışına çıkmış ölçüler doğrudan dış kaçak
sebebidir.

Hidrolik silindir yataklama elemanları ön kapaklara
monte edilmektedir. Ön kapak alaşımsız çelikten
imal edilmişse kesinlikle rodla temas
ettirilmemelidir. Prensip olarak aynı özellikteki iki
malzeme birbirleriyle temas ettirilmemelidir. Böyle
olduğu taktirde birbirlerini aşındırma ve sıvanma
riski vardır. Bu nedenle ön kapak çelik yapılmış ise
muhakkak yataklama elemanı kul anılmalıdır. Şayet
ön kapak imalinde kul anılan malzeme aleminyum
alaşımı, pik, sfero türevleri, bronz alaşımlı
malzemeler ise rodla temas etmesinde bir sakınca
yoktur.

3.4. PİSTON

Ön kapak gibi sızdırmazlık elemanlarını
üzerinde taşımakla beraber, dışı kovanda
hareket eden içi rodda sabit olduğundan
kovan ve rod ne kadar sağlıklı imal
edilirse edilsin, pistonda oluşabilecek
geometrik tolerans sapmaları bütün
sistemi riske edebilir. Ön kapakta bahsi

geçen konular piston içinde geçerlidir

3.5. ARKA KAPAK

Silindire kapaklık yapan eleman olup, silindir
arka bağlantısını üzerinde taşıdığından   iki
yüzey arasındaki paralel ik ve bu yüzeylerin
fatura çapına göre diklik toleransları   hatırı
sayılır bir öneme sahiptir. Bu bölgelerde
oluşabilecek tolerans dışı olumsuzluklar,
silindir   bağlantı eksenini bozacağından
silindir       ve konstrüksiyonda istenmeyen
yükler meydana getirecek, hatta silindirin yerine montajına izin vermeyecektir.
Kapağımız çek sağlıklı bir şekilde imal de edilebilir, şayet kapak kovana kaynaklı birleştirmeyle bağlanıyorsa kaynak operasyonu da kritik bir prosestir. Kaynak
esnasında arka kapakta çarpılma meydana
gelir ise yeniden yukarıda saydığımız
olumsuzluklar meydana gelecektir.

3.6.ROT BAŞI VE KOVAN BAŞI

Konstrüksiyona göre yüzlerce bağlantı
şekli mevcuttur. Bağlantı tipi ne olursa
olsun temel esas bağlantı anında
eksenel sapmaları önleyecek şekilde
talaşlı imalat ve kaynak operasyonlarının
gerçekleştirilmesi sağlanmalıdır.gerekli
görüldüğü hal erde kaynaklı bağlantı
yapılmışsa rod ve kovan başları kaynak
sonrası da işlenebilmektedir. Bu tip
imalat hata risklerini azaltır. Ancak işleme süreleri uzar ve malzeme ebatları büyür